Na de Tweede Wereldoorlog heeft er in ons land voor tienduizenden Nederlanders een stille ramp plaatsgevonden van nationale omvang. Van duizenden moeders en vaders werd op grote schaal hun kindje afgenomen. Tegen hun wil.
Tienduizenden mensen in Nederland: moeders, vaders, broers, zussen, ooms en tantes, opa’s en oma’s, neven en nichten van wie de familieband met dit kindje voor de rest van hun leven definitief werd verbroken. De meesten van hen waren niet eens op de hoogte van de geboorte en dat hen dit nieuwe familielid werd afgenomen, omdat het zo efficiënt werd doodgezwegen.
Normaalgesproken zijn rampen groot nieuws, echter deze nationale ramp is verhoudingsgewijs vrijwel onbekend gebleven doordat deze bewust is verzwegen. Tot op de dag van vandaag heeft vrijwel niemand het erover en is men dit aspect van de Nederlandse geschiedenis compleet vergeten. De oorzaak hiervoor ligt in het feit dat er destijds een volstrekt andere cultuur heerste in Nederland dan tegenwoordig het geval is. Tegenwoordig is het de normaalste zaak van de wereld dat huwelijken worden voltrokken tussen gelijke sexen en dat ongetrouwde stellen kinderen opvoeden en dat BOM-moeders (Bewust Ongehuwde Moeders) wel een kind willen, maar geen partner.
Nog maar vijftig jaar geleden waren dergelijke ontwikkelingen volstrekt ondenkbaar. Dat betekende echter niet dat vrouwen niet zwanger raakten, maar in tegenstelling tot nu was er toen bijna geen grotere schande denkbaar dan dat vrouwen zwanger raakten zonder dat ze waren getrouwd. En dat gold niet alleen voor meisjes die onbedoeld zwanger raakten, maar net zo goed voor ongehuwde volwassen vrouwen. Zij verloren hun baan en sociale status als dit bekend werd. Bij wijze van spreken werden zij aan de schandpaal genageld door de eigen familie en hun naaste omgeving. Met name de kerk oefende een enorme druk uit op de maatschappij dat het ongehuwd zwanger zijn sociaal en maatschappelijk gezien onacceptabel was. Toen de invloed van de kerk terug begon te lopen, verdween ook het schandaal wat er van gemaakt werd. De trauma’s bleven.
Deze vrouwen werden niet voor vol aangezien; het waren hoeren, ze waren achterlijk en men vond hen psychisch absoluut niet in staat om hun kind zelfstandig op te voeden. Door deze psychische druk werden ze gedegradeerd tot tweederangsburgers en verdienden zij geen plek in de samenleving. De zwangere vrouwen wisten zich hiermee geen raad en wendden zich noodgedwongen tot de pastoor en de huisarts, want zij dreigden hierdoor sociaal compleet geïsoleerd en verstoten te worden door hun familie of omgeving.
De kerk en de “hulp”verleners zorgden voor de “oplossing” door te zorgen dat de vrouwen uiteindelijk hun kindje zouden verliezen. De vraag of de vrouwen dat wel wilden werd niet eens gesteld. Hun mening deed niet ter zake. De kerk zorgde voor de realisatie en de overheid voor de legalisatie van dit beleid. De zwangerschap werd doodgezwegen, niemand sprak over wat er was gebeurd en de buitenwereld mocht er absoluut niets van merken. Want de schande voor de familie zou onherstelbaar zijn. Dus iedereen moest hier zijn mond stijf over dichthouden. Dit systeem werkte als een geoliede machine.
Getrouwde stellen van ongelijke sexe vormden het maatschappelijke (lees: christelijke) ideaalbeeld. Dit beeld werd er sinds mensenheugenis ingestampt door de kerk. En het volk ging hier als makke schapen in mee en accepteerde alles wat de kerk predikte, want de kerk was een autoriteit.
Vroom, kerks en vanzelfsprekend getrouwd. Hoe triest was het voor getrouwde stellen als hen, ondanks de kerkelijke aandrang om vooral (veel) kinderen te krijgen, dit niet lukte. Hoe gunstig was het voor hen dat er kinderen bestonden die er eigenlijk niet hadden “mogen” zijn. De oplossing was simpel en doeltreffend. Door de tot slet (promiscue) en achterlijk gereduceerde moeders hun pasgeboren kindje af te nemen konden de voorbeeldige kinderloze gehuwde stellen worden geholpen om hun kinderwens in vervulling te laten gaan. Het “probleem” van de schande was hiermee opgelost.
Dit systeem van het massaal verzwijgen en manipuleren van officiële gegevens werkte als een geoliede machine. En niemand stond erbij stil over wat het met je doet als mens wanneer je kindje wordt afgepakt, al of niet georganiseerd door de overheid en de kerk. Dat dit een levenslang trauma veroorzaakte en het leven van deze moeders onherstelbaar verwoestte, daar dacht niemand aan. Het was totaal niet relevant. Zelfs niet in de Nederlandse politiek. Alles stond en staat tot op de dag van vandaag nog steeds, in het belang van de adopties ter vervulling van de kinderwens.
Het moge duidelijk zijn dat alles in het werk werd gesteld ten gunste van de adopties. De natuurlijke ouders werden compleet gewist uit de geschiedenis. Ze waren wèl goed genoeg als babyfabriek voor het produceren van een baby ten behoeve van adopties, maar verder waren ze het noemen niet waard. Dat dit enorm traumatisch was en is voor de betrokkenen, moeders en kinderen, moge duidelijk zijn. Daarbij zijn veel gegevens niet meer terug te vinden en blijft de familieband in de meeste gevallen verbroken of op zijn minst onherstelbaar beschadigd.
Je kunt de roots van een kind niet zomaar vervangen als een paar oude schoenen door deze simpelweg te vervangen met een paar nieuwe en vervolgens te doen alsof het nooit andere roots heeft gehad.
Dit veroorzaakt psychische schade en levenslange trauma’s, zowel bij de moeders als het kind dat was afgestaan. De meeste vrouwen die dit overkwam waren kansloos tegen het kleineren en de psychische druk die ze moesten ondergaan en bezweken uiteindelijk aan deze zware druk en zagen geen andere uitweg meer dan toe te geven om hun kindje af te staan.
Waar ik moeite mee heb is dat geen van de betrokken organisaties: instellingen/tehuizen, kerk en overheid, die destijds verantwoordelijk waren voor het aangerichte leed, opstaat en verantwoording neemt voor deze misstanden door het eigen beleid van destijds te veroordelen. Tot op de dag van vandaag wordt het nog steeds doodgezwegen.
En dan heb ik het nog niet eens over het ontbreken van psychische hulp voor de honderden, zo niet duizenden getraumatiseerde mensen die deze verzwegen nationale ramp nog elke dag met zich meedragen.
Als we dit nog maar een jaar of 10-20 voor ons blijven uitschuiven, dan zijn de moeders en vaders die dit is overkomen overleden. En als we nog een jaar of 30-40 wachten, dan is dit allemaal maar geschiedenis, want dan zijn ook de kinderen van deze verzwegen nationale ramp overleden en dan hoeft niemand zich meer druk te maken over wat hen is aangedaan. Het is van groot belang dat deze zwarte bladzijde in de Nederlandse geschiedenis de bekendheid krijgt die het verdient.
Lucas Verberne
