De Volkskrant van 1 oktober jongstleden schreef: Geadopteerden mogen eigen dossier niet inzien zonder instemming adoptieouders. Fiom besteedde hier aandacht aan met uitleg over hoe Fiom met de afstandsgegevens omgaat.
De Stichting Verleden in Zicht reageerde op hun website.
Ik sluit me volledig aan bij de standpunten van ViZ. Met alle respect, ik vind dat het belang van het kind (het recht op afstammingsgegevens) prevaleert boven de privacy van de moeder en de adoptieouders. Maar ik ben als afstandskind natuurlijk bevooroordeeld.
De essentie van het artikel in de Volkskrant gaat over het niet verkrijgen van inzage in het adoptiedossier zonder toestemming van de adoptieouders en alle overige in het dossier genoemde personen. Dit geldt tevens voor inzage in de afstandsdossiers.
Ik snap dat niet alle afstandsmoeders op een later moment opnieuw met hun afstandsverleden en adoptieouders met de hele doorlopen procedure willen worden geconfronteerd, maar in de “tijdgeest” van nu is dit standpunt, 50-60 jaar later, niet langer meer te verdedigen, want hoe zit het dan met het belang van de afgestane kinderen en zelfs de generatieoverschrijdende gevolgen voor de nieuwe generaties?
Om dit soort zaken te kunnen beoordelen moeten we er met de ogen van nu naar kijken en niet meer met de verzuilde wereldvisie van een halve eeuw geleden. Toen was een ongehuwde zwangerschap een schande, nu niet meer. Het is dan ook van groot belang dat de wetgeving hierop wordt aangepast.
De trauma’s en psychische problemen die hiervan het gevolg zijn bij de afstandskinderen, zijn tot op heden door de autoriteiten en instanties zwaar onderschat. Of beter gezegd: genegeerd. En van betaalde nazorg voor de betrokkenen is al helemaal geen sprake. Voor iets dat hen als baby bewust is aangedaan! Ik snap dat de tegenstrijdige privacybelangen (van moeder en kind) een ingewikkelde afweging is, maar daarbovenop maakt een eigen interpretatie van Fiom-medewerkers dit voor de betrokkenen alleen maar erger.
Overigens vind ik het storend dat men in de meeste gevallen primair spreekt over geadopteerden in plaats van afstandskinderen. Er werden namelijk meer kinderen (gedwongen) afgestaan, dan er werden geadopteerd! Dus deze groep is groter dan het aantal geadopteerden. Ook deze mensen zijn slachtoffer van deze praktijken en ook zij horen erbij. Een belangrijk onderscheid!
En daarbij is ons leven begonnen bij de geboorte, waarna we gedwongen werden afgestaan, en niet pas bij de adoptie.
Fiom zit, als uitvoerende instantie van de overheid, in een spagaat; het heeft zich te houden aan de AVG, ligt tegelijkertijd aan de ketting van de overheid en heeft per saldo gewoon de wil uit te voeren van het Ministerie van Justitie. Punt uit. Feitelijk is Fiom voor de betrokkenen hierdoor dan ook eigenlijk de verkeerde gesprekspartner. Ze bepalen niets, dat doet de overheid. Als Weerwind nee zegt, dan gebeurt het niet. Hierdoor kunnen ze veel minder bereiken dan wij betrokkenen zouden willen.
Tegelijkertijd heeft Fiom de belangen te behartigen van de betrokkenen. Dit wringt enorm. Daarbij is het voor de betrokkenen frustrerend dat (afgezien van de AVG) binnen Fiom er niet altijd eenduidig met verzoeken van betrokkenen wordt omgegaan. Dit tot verdriet en frustratie van betrokkenen.
De overheid heeft m.i. allang een plan klaarliggen voor een binnenlands expertisecentrum (Fiom) dat van start kan gaan zodra het rapport van De Winter op tafel ligt. De gewenste onafhankelijkheid en individuele nazorg, waar betrokkenen herhaaldelijk om roepen, daar heeft de overheid geen boodschap aan, het wordt simpelweg van tafel geveegd omdat de overheid dan de touwtjes niet meer in handen heeft. De overheid wil totale controle en de regie in eigen handen houden. De frustratie hierover was duidelijk af te lezen op het gezicht van de baas van het interlandelijke expertisecentrum (INEA) bij de Afhaalchinees.
Ik verwacht dat het voor ons binnenlandse afstandskinderen en -moeders niet anders zal gaan. De altijd wollige reactie (veel woorden, weinig zeggen) van minister Weerwind bevestigde mijn gevoel in deze. Hoe graag ik het ook zou willen, ik heb er inmiddels geen vertrouwen meer in dat er naar ons geluisterd gaat worden. Het scenario van de overheid ligt volgens mij allang klaar op de plank. Fiom is niets meer dan een marionet en hangt aan de touwtjes van de overheid. Wie betaalt, beslist. En dat gaan wij met zijn allen niet veranderen.
Zelfs op lokaal niveau wordt de roep van vele betrokkenen om een (nationaal) monument voor gedwongen afstand simpelweg van tafel geveegd en bepaalt de overheid zelf wel wat “goed” voor ons is door hier een eigen invulling aan te geven, geheel voorbijgaand aan waar betrokkenen daadwerkelijk om vragen. Ook hier geldt: als het gemeentelijke project straks af is, dan zal men dit vol trots presenteren zonder dat men zich druk maakt over dat men de werkelijke wens van de betrokkenen terzijde heeft geschoven. Ik wens ze er veel succes mee. Over inlevingsvermogen en respect gesproken, of beter gezegd, het gebrek daaraan.
In hoeverre wordt er nou werkelijk naar ons geluisterd? Worden wij wel serieus genomen of krijgen we alleen maar een zoethoudertje voorgeschoteld? Het antwoord lijkt me overduidelijk.
Dat neemt niet weg dat wij met onze vuisten op tafel moeten slaan om te krijgen wat we hebben willen. Niettemin blijven de tegenstrijdige belangen van moeder en kind voor ons een struikelpunt. Het zorgt voor tweedeling onder betrokkenen, wat in het voordeel werkt van de overheid. Ik heb Fiom om een standpunt gevraagd van de directie over de punten die ik al eerder heb genoemd. Ik hoop op een duidelijke reactie. En daarbij zijn de financiële belangen van de adoptiebusiness voor de betrokken partijen veel te belangrijk om er zomaar een punt achter te zetten. Het is niet voor niets dat het internationale adoptiecircus opnieuw is opgestart, dwars tegen het advies in van Joustra. De (internationale) belangen van deze miljardenbusiness zijn gewoon te groot.
Ik verwacht dat de overheid straks het rapport van De Winter voor kennisgeving aanneemt, gaat zeggen hoe erg het toch allemaal is geweest voor de betrokkenen, het nationaal expertisecentrum (Fiom onder nieuw label) uit de hoge hoed tovert als ei van Columbus, wat vage toezeggingen doet (geen individuele nazorg of financiële ondersteuning), de aanbevelingen van De Winter naast zich neerlegt en Weerwind zichzelf op de borst klopt, zo van: dat heb ik toch maar even goed gedaan, hè. En ondertussen gewoon de eigen agenda volgt en volledig voorbij gaat aan de behoeften van betrokkenen.
En tot slot, wat hebben de Erkenningstafels, georkestreerd door het ministerie, nou eigenlijk opgeleverd? Ik denk dat ik al weet wat Weerwind gaat doen: het eindrapport van De Winter komt netjes naast dat van Deetman, Joustra en de Erkenningstafels op de plank te liggen, als interessant studieobject voor de volgende generaties.
Wat zou het fijn zijn als we met tienduizend man (landelijk en interlandelijk) op het Malieveld konden staan om ons punt duidelijk te maken. Maar er is helaas haast niemand die er wakker van ligt.
Image by Freepik
