Fiom, vervolg

Aanvullend op mijn eerdere bericht heeft de betrokken manager bij Fiom boter bij de vis gedaan en de hulpverleners geïnstrueerd over hoe te handelen indien men geen prijs stelt op meelezen en adviseren door Fiom. In aanvulling daarop heeft zij aangegeven dat zij graag feedback ontvangt en er over wil brainstormen met betrokkenen.

Ik heb daar heel concrete ideeën en gedachten over en wil me daar graag voor aanmelden. Ik zie dit als een positieve ontwikkeling. Maar men heeft nog een lange weg te gaan.

Waar gaat het om?

Fiom heeft een gigantisch vertrouwens– en reputatieprobleem binnen de afstand- en adoptiewereld. Zowel landelijk als interlandelijk. Dat blijkt onder meer uit de reacties die ik ontving op mijn eerdere bericht en geboden oplossing door Fiom. Ondanks mijn positieve beschrijving over de manier waarop dit is afgehandeld reageerde mijn achterban uitsluitend negatief. Ik denk dat we allemaal, hopelijk inclusief Fiom, wel weten wat daar de oorzaak van is.
Wat zegt dit? Ik denk heel veel. Ik denk zelfs zodanig veel dat dit bovenaan het prioriteitenlijstje van de directie van Fiom zou moeten staan. Want waar gaat dit over? Het gaat over mensen die voor de rest van hun leven psychisch ernstig beschadigd zijn door wat hen is overkomen. De trauma’s die hier het gevolg van zijn en waar zij al hun leven lang mee kampen, daar speelde Fiom een cruciale rol in. Dat veeg je niet van tafel door alleen je interne beleid aan te passen en je oude personeel te vervangen door een nieuwe generatie goedbedoelende en gemotiveerde hulpverleners. Daar is meer voor nodig.

Erkenningstafels

Kort geleden was ik betrokken bij de Erkenningstafels en werd mij gevraagd wat ik vond van het idee dat de Fiom verantwoordelijk zou worden voor het Expertisecentrum voor Binnenlandse Afstand en Adoptie, dit omdat er heel veel kennis zit bij de Fiom. Ik gaf hierop de volgende reactie:

In de Tweede Wereldoorlog werden miljoenen mensen tewerkgesteld en gedood in de concentratiekampen. De kampen werden geleid door de zgn. Kapo’s. Zij hielden toezicht op de gevangenen en wisten precies wat er onder hen speelde. Ze speelden een belangrijke rol in de efficiency van de Duitse oorlogsmachine en droegen actief bij aan het leed van de gevangenen. 

Het gaat misschien wat ver, maar ik maak de vergelijking tussen de Kapo’s en de Fiom. Ik vertelde dat dit voor mij voelt alsof de Kapo’s na de oorlog wordt gevraagd om de slachtoffers van de concentratiekampen te ondersteunen bij de verwerking van hun leed, vanwege hun expertise. Zoals de Kapo’s hielpen bij het onderdrukken van de gevangenen, zo hielp de Fiom actief mee bij het scheiden van moeder en kind.

Lucas Verberne

Mijn bovenstaande reactie is overigens niet meegenomen in de eindrapportage dat aan de minister werd aangeboden. Misschien niet verwonderlijk.

Het heeft zware trauma’s achtergelaten bij de betrokkenen. Het is dan ook voor de betrokkenen meer dan wrang dat een organisatie die actief meehielp aan dit wrede beleid, nu als specialist wordt ingeschakeld, vanwege de aanwezige expertise. Of het nou gaat om binnenlandse afstand en adopties of interlandelijk. Het blijft hoe dan ook onverteerbaar.

In essentie

Wat wil ik hiermee zeggen? Dat het wrang is voor afstandskinderen en -ouders om zich te moeten wenden tot de Fiom in de wetenschap dat hun verleden onlosmakelijk is verbonden en hun trauma deels te danken is aan de Fiom. Wat maakt het wrang? Omdat Fiom door de overheid als enige is gemachtigd om dat te doen waar ze specialist in zijn. De dader van toen wordt vertrouwensorganisatie van het leed wat zij zelf mede heeft veroorzaakt. En daarnaast omdat ze als enige partij in dit land over de afstandsdossiers beschikken. Met andere woorden, voor de afstandsouders en -kinderen is er geen, minder pijnlijk, alternatief. 

Plan van aanpak

Terugkomend op de vraag van Fiom, wat kan de Fiom verbeteren? Als de Fiom het vertrouwen wil van de afstandsouders en -kinderen, dan begint dit bij het openlijk erkennen van de eigen foute rol in deze. En daarvoor zeer diep door het stof durven gaan. En daarbij een diepe bewustwording te ontwikkelen binnen de organisatie van wat het betekent als je onder druk bent afgestaan, zoals ik op de pagina Beeldvorming heb beschreven. Zonder dit alles zijn een hersteld vertrouwen en geloofwaardigheid voor Fiom en de andere betrokken partijen een utopie. 

Of dit vertrouwen ooit hersteld zal worden, dat hangt volledig van Fiom en de andere betrokken partijen (RvdK, overheid en kerk) af. Zolang men zich blijft verschuilen achter de tijdsgeest en op die manier haar eigen verantwoordelijkheid ontloopt, zal er nooit sprake zijn van vertrouwen. Ik kan in ieder geval de (Fiom)lezers van dit stuk adviseren om vooral ook de links in dit artikel te bekijken. Dit om een idee te krijgen van waar nou precies de schoen wringt.

Wat ik vooral positief vind is de voortvarendheid waarmee men dit heeft opgepakt binnen Fiom. Ik hoop dan ook dat mijn bovenstaande feedback net zo ter harte wordt genomen. Zoals gezegd heb ik daar concrete ideeën over die ik graag met de Fiom wil delen. 

Lucas