De AVG
In (te) veel gevallen verhinderd de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), de privacywet, volledige inzage in de persoonlijke dossiers zoals het afstands- en adoptiedossier, maar ook voogdijgegevens, rechtbankstukken, etc.
Instanties zoals Fiom, Raad voor de Kinderbescherming, gemeenten en ook archieven hebben elk hun eigen interpretatie van wat wel en niet kan binnen de AVG-wetgeving. Zo geven de Fiom alsook de RvdK een gecensureerde kopie aan betrokkenen, en bij het Nationaal Archief kan men alleen het dossier inzien en weigert men om een kopie te verstrekken. Het staat zelfs niet toe dat men foto’s maakt van documenten. Alleen is toegestaan dat men delen overschrijft(!). Dat is niet erg toegankelijk, zeker als het een dik dossier betreft.
Zo wordt de AVG als excuus gebruikt om informatie ontoegankelijk te maken voor de mensen die deze informatie hun leven lang al is onthouden en die voor de gemiddelde Nederlander gewoon vrij toegankelijk is. Behalve dus voor de mensen die zijn afgestaan.
Voor betrokkenen is deze willekeur onverteerbaar. En zolang dit niet is opgelost ben ik er geen voorstander van dat de dossiers worden opgeslagen bij het Nationaal Archief. Want op die manier worden onze dossiers nog minder toegankelijk dan ze al waren. Op zich is het Nationaal Archief een uitgelezen plek voor opslag van de dossiers, maar dan moeten ze wèl volledig toegankelijk, inclusief het verkrijgen van een kopie, zijn voor de mensen die het betreft.
Waarom kan een onderzoeker wèl toegang krijgen tot het volledige dossier en de persoon die er in vermeld staat nìet?
Het is bizar dat derden bepalen wat je mag lezen in een dossier dat over jezelf gaat. Je kan wel een medisch dossier opvragen van jezelf bij de huisarts, maar een ongecensureerde kopie van het afstands- en adoptiedossier is niet mogelijk.
DigiD
Ik ben er voorstander van dat men het gehele dossier ongefilterd kan inzien via DigiD. De benodigde beveiligde infrastructuur bestaat al en de archieven en instellingen kunnen daar mooi bij aansluiten. Online en gewoon in de vertrouwde omgeving thuis kan men dan de persoonlijke informatie inzien.
Ik heb hierover contact gehad met Fiom en men geeft aan dat onderzoekers alleen toegang krijgen tot gedepersonaliseerde dossiers. Fiom heeft geen plannen om zich binnen afzienbare tijd aan te sluiten bij DigiD.
Nazorg
Een ander belangrijk punt hierbij is dat een archivaris bij een archief nìet gekwalificeerd is om mensen bij te staan bij het lezen van hun dossier. Maar al te vaak is de inhoud van een dossier te heftig om dit zonder vorm van ondersteuning vrij te laten inzien.
Let wel: ondersteuning, niet betutteling of bepalen wat men wel of niet te lezen krijgt. Dat is aan de betrokkene zelf om te bepalen. Maar beschikbare nazorg is hierbij van nut.
Image by kues1 on Freepik
