In reactie op mijn open brief aan de Katholieke kerk ontving ik eerder deze maand de onderstaande reactie van de voormalig waarnemend Meldpuntfunctionaris van het Meldpunt RKK.
Ik heb een tijdje nagedacht over de inhoud en voordat ik mijn reactie hierover kenbaar maak ben ik benieuwd wat jullie hiervan vinden. Dus laat me dit alsjeblieft weten. Na ingelogd te zijn op deze website kan je je reactie onderaan de pagina geven.
www.moederheil.nl
Dhr. L. Verberne
Geachte heer Verberne, Arnhem, 10 augustus 2023
Op 15 juni jl. heeft het RKK Meldpunt Grensoverschrijdend Gedrag van u een uitgebreide brief ontvangen. Eerder heeft u een open brief gestuurd naar de RK Kerk over wat u als “afstandsbaby” is overkomen. Op uw website Moederheil.nl geeft u treffend aan wat de impact is voor veel ongehuwde moeders en hun kinderen, die volgens de toen geldende normen en waarden van elkaar werden gescheiden. Het is duidelijk dat die impact groot is. Dit werd ook in 2014/2015 in volle hevigheid kenbaar toen afstandsmoeders hiervoor aandacht vroegen.
Als oud-secretaris van het Voorzittersoverleg van de voorzitters van de Bisschoppenconferentie, de KNR en de slachtofferorganisatie KLOKK ben ik jarenlang nauw betrokken geweest bij het dossier seksueel misbruik. In die tijd, 2013-2018, werd in het Voorzittersoverleg intensief gesproken over hoe slachtoffers van seksueel misbruik en geweld zo goed mogelijk konden worden geholpen. Daarbij stonden de kernbegrippen hulp, erkenning en genoegdoening centraal.
Toen in 2014 het vraagstuk van de afstandsmoeders ging spelen, werd dat direct een aandachtspunten van het Voorzittersoverleg. Zeker toen het ministerie en de Tweede Kamer hierover door -met name afstandsmoeders- werden bevraagd. De Tweede Kamer heeft de RK Kerk uitgenodigd voor de Rondetafeloverleg over dit onderwerp om een inbreng te leveren (2015).
Uw brief
Ik begrijp goed hoe u terugkijkt op wat er gebeurde In Moederheil met ongehuwde moeders en hun baby’s. Van de afstandsmoeders hebben we vernomen en gelezen wat dit voor hen heeft betekend. Dit zijn indringende verhalen. Het is duidelijk dat de gedwongen adoptie veel verdriet in uw leven heeft bezorgd. Dat is pijnlijk te lezen.
In uw brief vraagt u naar mogelijkheden voor erkenning, excuses en compensatie door de Katholieke Kerk. U verwijst naar de Stichting Hulp en Recht, die onvindbaar is op het internet. Dat klopt. Op basis van het advies van de Commissie Deetman (2011) is het Meldpunt seksueel misbruik opgezet. Dit Meldpunt heeft de rol van de eerdergenoemde stichting overgenomen. De Commissie Deetman wilde met het nieuwe Meldpunt de onafhankelijkheid beter borgen. Bij het Meldpunt konden slachtoffers zich melden en een klacht indienen.
De rechter heeft in 2014 beslist dat de klachtenprocedure op 1 mei 2015 is beëindigd. Op verzoek van de Tweede Kamer is er voor verjaard seksueel misbruik nog een mogelijkheid om een nagekomen melding in te dienen.
Rondetafeloverleg
Na het Rondetafeloverleg op 10 september 2015, waaraan ook vertegenwoordigers van de RK Kerk hebben deelgenomen, wordt in de Tweede Kamer indringend met het kabinet gesproken over dit onderwerp. Het is duidelijk dat een samenspel van de maatschappelijke normen en waarden (los van kerkelijke gezindte), het ontbreken van wettelijke regels en het beperkte toezicht door de Voogdijraden resp. Raad voor de Kinderbescherming kon leiden tot de grootschalige gedwongen adoptie.
De Bisschoppenconferentie en de KNR hebben beklemtoond dat tot in de jaren ’50 het in de katholieke vroedvrouwenscholen, kraamklinieken en opvang- en doorgangshuizen de vaste lijn is geweest om moeder en kind bij elkaar te houden. Het gezin staat juist in de katholieke opvoedende benadering centraal. Dit past ook bij de pastorale zorg voor zwakkeren in onze samenleving.
Prof. dr. J. Bank heeft benadrukt dat de algemeen burgerlijke en christelijke moraal in de eerste helft van de vorige eeuw heeft geleid tot een omslag in denken, resulterend in een negatieve waardering voor ongehuwde moeders. Dit heeft weer geleid tot een algemeen-sociale druk om baby’s van ongehuwde moeders zo snel mogelijk door een gezin te laten adopteren. Met alle gevolgen van dien. Veel RK instellingen hebben zich helaas, tegen beter weten in, geschikt naar de nieuwe gedragslijn.
Huidige situatie
Op 1 oktober 2022 heeft prof. dr. Micha de Winter de opdracht van de Minister van Rechtsbescherming gekregen om “onderzoek te doen naar binnenlandse afstand en adoptie in de periode 1956-1984”. Naar verwachting zal dit onderzoek in 2024 zijn afgerond. Of de commissie ook aanbevelingen doet m.b.t. de aansprakelijkheid (en genoegdoening) is -volgens de minister- aan de commissie (zie Verslag TK, 16 juni 2022).
Graag attendeer ik u op de Stichting Verleden in Zicht (www.verledeninzicht.nl). Dat is een in 2021 opgerichte instelling die zich bezighoudt met belangenbehartiging, voorlichting en informatie, borging erfgoed, gegevensverzameling en onderzoek. Mogelijk kunt u zich bij deze stichting aansluiten om erkenning, excuses en compensatie te verkrijgen.
Indien u met mij wilt doorspreken over deze reactie op uw brief, dan kan dat natuurlijk. Ik ben bereikbaar via (nummer verwijderd omwille van privacy).
Vriendelijke groet.
Naam verwijderd omwille van privacy
Voormalig waarnemend Meldpuntfunctionaris